ANNA SKOPIŃSKA: – Pracuje Siostra w Angarsku, na Syberii – skąd taka decyzja, by wyjechać z Polski?

S. URSZULA MARCZAK: – Angarsk to przemysłowe miasto, niedaleko Irkucka, w pobliżu jeziora Bajkał, zbudowane zaraz po wojnie i zaplanowane jako miasto bez Boga. Jest tu tylko jedna cerkiew, od niedawna działa Kościół katolicki i kilka wspólnot protestanckich. Nigdy nie myślałam, że wyjadę na misje, a tym bardziej na Wschód. Miałam pracować w nuncjaturze w Moskwie, ale trochę bałam się tego podjąć i stąd decyzja, by – skoro już jadę do Rosji – pomóc siostrom w opiece nad dziećmi. W Polsce pracowałam jako katechetka, więc miałam trochę doświadczenia. Okazało się też, że potrzebna tu siostra z prawem jazdy. I tak oto jestem, od 9 lat, misjonarką.

– Prowadzą Siostry przedszkole i świetlicę – u nas powiedziano by – środowiskową...

– Mamy przedszkole dla 30 dzieci i grupę dziennego pobytu dla dzieci z rodzin dysfunkcyjnych. To już dzieci starsze, szkolne, bardzo często wychowankowie naszego przedszkola. To podstawowa działalność naszego zgromadzenia – pomaganie rodzinom poprzez służbę dzieciom.

– W Rosji jest potrzeba istnienia takich miejsc? Dużo jest rodzin, które wymagają wsparcia?

– Dużo. Jest bardzo dużo matek samotnie wychowujących dzieci. Ojcowie gdzieś są, ale tak naprawdę to ich nie ma. Często dzieci wychowują babcie. Są też pełne rodziny, w których jest alkoholizm. Generalnie spora grupa mężczyzn ma problem z odpowiedzialnością za swoją rodzinę.

– To dzieci tylko katolików? Czy patrzycie, jakiego są wyznania?

– Dla nas to nie ma znaczenia. Przez pewien czas w grupie mieliśmy tylko jedno dziecko ochrzczone. W przedszkolu mamy dzieci z rodzin protestanckich – to są dzieci z pełnych rodzin. Ich rodzice chcą je wychowywać w duchu chrześcijańskim, więc przysyłają je do nas. Dlatego nasza praca ma wydźwięk ekumeniczny.

– Jest różnica między pracą w Polsce a posługą na misji?

– W Polsce byłam przede wszystkim katechetką. Tutaj świetlica to nasze główne zajęcie. Niektóre dzieci związują się z nami „na amen”. Mają tu oparcie, azyl. Siostry pracują tam już 14 lat. Mamy już dorosłych wychowanków. Wielu udaje się trzymać Kościoła. Z naszej strony znajdują oparcie – w wierze i to materialne.

– Mówi Siostra: „u nas”, „my” – ile sióstr tam pracuje?

– Cztery. To cała nasza wspólnota w Angarsku. Służebniczki pracują jeszcze w Czicie i w Bracku, to nasza diecezja, irkucka, ale odległość ponad tysiąc kilometrów. Tam też są po cztery siostry.

– Po tych latach na Syberii myśli Siostra, by wracać?

– Oczywiście tęsknię za ojczyzną, ale dopóki jesteśmy tam potrzebne i dopóki nie ma rosyjskich sióstr, które mogłyby to przejąć, to nie wrócę. Od jakiegoś czasu, gdy jestem w Polsce, to czuję się jak gość. To tam jest moje miejsce, mój obowiązek. Weszłam w to wszystko i jak się widzi takie malutkie efekty, to jest ogromna radość. To tam najlepiej widać, jak prawdziwa jest przypowieść o zaginionej owcy i jak wielkie szczęście z odnalezienia po latach Boga. I to takie nasze wielkie codzienne radości z nawrócenia.

– Jak odbierają Was zwykli ludzie?

– Bardzo pozytywnie. Nawet wśród tych ortodoksyjnych prawosławnych rzadko zdarzają się reakcje wrogie wobec nas. Generalnie ludzie są nam bardzo życzliwi.

– Spotyka Siostra Polaków?

– Ludzi, którzy mają polskie korzenie, jest mnóstwo. Są Rosjanie o polskich nazwiskach. Mamy też kontakt z polską wioską – Wierszyną, położoną 140 kilometrów od Irkucka. Tam mieszkają potomkowie osiedleńców, którzy 104 lata temu przyjechali tu, bo otrzymali od cara ziemię. To ok. 500 rodzin. Tam zawsze był kościół, ale nigdy na stałe księdza. Teraz jest tam kapłan ks. Karol Lipiński, już czwarty rok. Pomagamy mu w katechezie.

– Wspomniała Siostra o wielkiej radości z tej pracy.

– Ludzie są bardzo otwarci. Czuje się, że oni tego Boga pragną. Im tylko brakuje zakorzenienia w tradycji. Nie mają się do czego odwołać. Są tradycje zupełnie świeckie. Bardzo przeżyłam kiedyś sytuację w Irkucku, gdy zobaczyłam na murze napis: „Bóg w naszym wnętrzu jest martwy”. To tak dużo mówi – że jest w nich ogromna tęsknota religijna, ale równocześnie to wszystko dla nich jest trudne.

– Czyli wielka praca tam przed misjonarzami? Da się tych ludzi odzyskać?

– Na pewno ze starszymi jest trudna sprawa. Dlatego zaczynamy od dzieci. Do rodziców docieramy przez dzieci. Kiedyś matka jednej dziewczyny, którą przygotowywałam do chrztu, powiedziała mi, że przez tyle lat wmawiano im, że Boga nie ma i dlatego teraz tak trudno Go w sobie rozbudzić. I to często dzieci stają się katechetami swoich rodziców.

– Może przez to ta wiara jest taka pełna świeżości i radości?

– Tak. Widać to wyraźnie. Taki powiew otwartości i świeżości, choć przecież to ludzie, w których pragnienie wiary powstaje. I wiemy doskonale, że na pewno nie będzie tam dużo katolików, ale i dla tych, którzy są, warto i trzeba tam pracować. Bo choć nie można liczyć na wielki ilościowy wzrost, to odrodzenie wiary widać – i to jest wspaniałe. Musimy tylko my, misjonarze, służyć tym ludziom.