Jego udział i homilia w czasie centralnej mszy odpustowej w litewskim sanktuarium narodowym jest wymowna. To rok stulecia urodzin św. Jana Pawła II, który na Litwie jest pamiętany, a w tamtejszym Kościele – czczony. To także stulecie urodzin kardynała Vincentasa Sladkevičiusa (zm. 2000) – obrońcy wolności Kościoł a w czasach sowieckich, reprejonowanego przez reżim.

W tym roku odpust w Szydłowie ma wyraźny wymiar dziękczynny. W odpowiedzi na zaproszenie papieża Franciszka i jego inicjatywy „czasu Stworzenia” (1 września – 4 października), dziękowano w za Stówrcy za Stworzenie i wszystkie stworzone dzieła, modlono się o odpowiedzialne i mądre z nich korzystanie. Jeden z dni odpustowych poświęcono tej odpowiedzialności chrześcijan.

Ponadto Kościół litewski dziękuje za trzydzieści lat wolności, nie zapominając o tych, którzy do niej dążą, także na Białorusi. Wśród wszystkich krajów UE to litewskie społeczeństwo obywatelskie i dyplomacja najbardziej zaangażowały się na rzecz wsparcia dla białoruskich dążeń demokratycznych.

Sam arcybiskup Kondrusiewicz był z Litwą związany: tam kończył seminarium duchowne, pracował i posługiwał jako ksiądz, jeszcze w czasach sowieckich. Homilię dzisiaj wygłosił po litewsku – o wolności: „Bóg nikogo nie zmusza tylko proponuje nam przyjecie Jego planu. On sam szanuje naszą wolność. Tak Bóg postąpił w życiu Maryi. Tak postępuje i w naszym życiu”. Kaznodzieja nawiązał też do obecnej sytuacji pandemii wskazując na znaczenie wiary i ufności w Bogu, gdyż osiągnięcia nauki, działanie państw i organizacji międzynarodowych, choć cenne – nigdy nie będzie wystarczające wobec wyzwań świata.

Na koniec abp Kondrusiewicz podziękował z modlitwę w intencji Białorusi. Jak podkreślił „teraz mieszkamy w różnych krajach i mówimy różnymi językami, ale ciągle jesteśmy dziedzicami Wielkiego Księstwa Litewskiego. Łączy nas wspólna, bogata i imponująca historia, liczne więzi duchowe i kulturowe, mieszane rodziny, których jest sporo, a także – wspólna pobożność do Maryi. To chrześcijańskie dziedzictwa, ta cześć dla Maryi nie ma granic i nas łączy”. W modlitwie wiernych zgromadzeni modlili się o pokojowe rozwiązanie kryzysu na Białorusi, o zatrzymanie przemocy i uczciwy dialog, a także – o możliwość jak najszybszego powrotu biskupa mińsko-mohylewskiego do swoich wiernych.

Na Litwie, gdzie zagrożenie korona wirusem nie mija, dzisiejsza uroczysta msza zgromadziła ok. 15 tys. wiernych. Zarówno to zgromadzenie, jak i wszystkie nabożeństwa i wydarzenia, które składają się na tygodniowe obchody, możliwe są dzięki zaangażowaniu wolontariuszy, głównie młodych. Stale pracowało w Szydłowie ponad 50 wolontariuszy, rotacyjnie się zmieniając, więc organizatorzy szacują, że w sumie mogło ich być kilkakrotnie więcej. Oni również dbali o przestrzeganie wymogów sanitarnych, związanych z pandemią korona wirusa. Podczas nabożeństw, nawet na otwartym powietrzu, obowiązywały maseczki. Duża przestrzeń dziedzińca przed bazyliką w Szydłowie pozwoliła na utrzymanie wymaganego dystansu.

Istotnym akcentem była obecność na nabożeństwie przedstawicieli Cerkwi prawosławnej i Kościoła ewangelickiego na Litwie, którym za przybycie dziękował ks. arcybiskup Kėvalas. Szczególnie ten drugi fakt jest znamienny, bo kult maryjny w sanktuarium w Szydłowie wiał związek właśnie z kontrreformacją i narodził się w kontekście konfliktu między Kościołem katolickim a Kościołami protestanckimi.

Całość uroczystości transmitowała litewska telewizja publiczna – LRT.